Patiënten met ME/cvs, Long Covid en fibromyalgie zijn sterk verzwakt. Het oude standpunt was dat de patiënten daarom ¨actief¨ moesten worden en daarbij werd gekeken naar het instrumentarium van behandeling tegen depressie (zoals CGT en GET). Echter, ME/cvs, Long Covid en fibromyalgie zijn géén vormen van depressie maar ernstige zenuwinfecties. De praktijk was dan ook dat patiënten vooral achteruit gingen door ¨actief¨ te worden. Ze liepen tegen PEM aan, oftewel tegen terugvallen en ¨crashes¨. En dat komt natuurlijk omdat het zenuwstelsel 24/7 overprikkeld is en bovendien uitgeput.

​

Het is echter onverstandig om ¨niets¨ te doen want dat is heel slecht voor het immuunsysteem. Het lymfatisch stelsel wordt namelijk geactiveerd door beweging en het lymfatisch stelsel is een belangrijk onderdeel van het immuunsysteem. Beweeg dus wel, maar doe dit heel voorzichtig en luister ook heel goed naar je lichaam. Soms komt de terugval pas na 72 uur, dus wees niet te vroeg met juichen als iets ¨gelukt¨is. Doe het rustig aan! Als je niet kunt bewegen dan kun je een borstel gebruiken om je lichaam te borstelen. want ook dat activeert het lymfatisch stelsel,

​

Voor de rest gaat het om een combinatie van vermijding van onnodige prikkels en het goed inplannen van je energiegebruik. Dit betekent:

 

• Geen nicotine, alcohol en cafeïne (cafeïnevrij mag wel)

• Vermijd stress en doe geen (zware) lichamelijke inspanning

• Alleen rustige sociale contacten ("kort houden")

• Neem continu rustmomenten

• Slaap 's nachts tenminste 7 uur (liever 9 uur)

• Doe aan meditatie, yoga en ook stretching van de spieren (want die zitten bij sommigen "muurvast")

• Doe alleen datgene waarvan je zeker weet dat je het kunt! 

• Klop 3 keer per dag 2 minuten op het borstbeen om de thymus te activeren

• Borstel twee keer per dag het lichaam met een stugge borstel om het lymfatisch systeem te activeren (even experimenteren welke borstel het beste is)

• Je wordt niet sterker door meer te doen!  Dus: eerst sterker worden en dan pas meer doen!

​

Daarnaast moet je leefstijl er op gericht zijn om je BMI onder controle te krijgen (tussen 20 en 23). Dit betekent dat je heel bewust moet omgaan met voeding (géén tussendoortjes!).

​

Hiermee zijn nu alle interventies van het 6 punten Herstelprotocol ingevuld. Je weet nu dus wat er allemaal nodig is. Maar hoe moet je het nu verder aanpakken? Daarvoor ga je naar de volgende pagina: Patient Empowerment.